Öğretmenlik, adaylık döneminden sonra
öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer
basamağına ayrılır.
Uzman
öğretmenlik ve başöğretmenlik sayıları
Bakanlık eğitim-öğretim hizmetleri sınıfındaki toplam
serbest öğretmen kadro sayısı içinde uzman öğretmen oranı % 20,
başöğretmen oranı % 10’dur. Bu oranlar, Bakanlar Kurulunca
artırılması durumunda, artırıldığı oranda uzman öğretmen ve
başöğretmenlik sayılarına yansıtılır. Bu sayılardan;
a)
Alanlara göre mevcut öğretmen sayısının, Bakanlık eğitim-öğretim
hizmetleri sınıfındaki toplam serbest öğretmen kadro sayısı
içindeki oranı esas alınarak uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik
sayılarının her alan için en az bir olmak şartıyla alanlar
arasındaki dağılımı,
b)
Alanlara göre uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sayıları
içinde sınavdan muaf olan veya olmayanlar için kullanılacak
uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sayıları Milli Eğitim Bakanı
onayı ile belirlenir.
Uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sınavına başvuracaklarda
aranacak şartlar
Kariyer basamaklarında yükselme sınavına başvurularda
eğitim-öğretim hizmetleri sınıfı kadrolarında bulunan lisans
mezunu öğretmenlerden adaylık dönemi hariç başvuru süresinin son
günü itibarıyla;
a)
Uzman öğretmenlik için öğretmenlikte 7 yıl,
b)
Başöğretmenlik için uzman öğretmenlikte 6 yıl
kıdemi bulunmak şartı aranır.
Sınavdan muaf olan adayların
başvurularında aranacak şartlar
Alanında veya eğitim bilimleri alanında tezli yüksek lisans veya
doktora öğrenimini tamamlayanlar, öğretmenlik kariyer
basamaklarında yükselme sınavından muaftır.
Sınavdan muaf bulunanların kariyer basamaklarında
yükselmelerinde, eğitim-öğretim hizmetleri sınıfı kadrolarında
bulunan öğretmenlerden adaylık dönemi hariç başvuru süresinin
son günü itibarıyla;
a)
Alanında veya eğitim bilimleri alanında tezli yüksek lisans
öğrenimini tamamlayanlardan uzman öğretmenlik için öğretmenlikte
7 yıl,
b)
Alanında veya eğitim bilimleri alanında doktora öğrenimini
tamamlayanlardan başöğretmenlik için öğretmenlikte 7 yıl kıdemi
bulunmak şartı aranır.
Merkez
sınav ve değerlendirme komisyonu ve görevleri
Merkez Sınav ve Değerlendirme Komisyonu,
Bakanlık Personel Genel Müdürünün ya da görevlendireceği bir
yardımcısının başkanlığında aynı genel müdürlükten iki daire
başkanı, bir şube müdürü ve bir uzman, Eğitim Teknolojileri
Genel Müdürlüğünden bir daire başkanı, bir şube müdürü, bir
uzman ile Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığından bir şube
müdüründen olmak üzere bir başkan ve toplam 8 üyeden
oluşturulur. Bu birimlerden aynı unvanlı görevliler olmak üzere
8 de yedek üye belirlenir. Asil üyenin katılamadığı toplantılara
aynı birimden belirlenen yedek üye katılır. Gerektiğinde
ilköğretim, orta öğretim ile meslekî ve teknik öğretimi temsilen
ilgili dairelerden en az daire başkanı düzeyinde birer üye
komisyona çağrılır. Bu komisyonca;
a)
Yönetmeliğin 7 nci maddesinde öngörülen sayı ve oranları
belirlemeye ilişkin iş ve işlemlerin yerine getirilerek makam
onayına sunulması,
b)
İl öğretmen değerlendirme komisyonlarının toplanma, çalışma süre
ve şekillerinin belirlenmesi,
c)
ÖSYM ile iş birliği içinde sınava ilişkin protokolde yer alacak
hususların belirlenmesi,
d)
Gerekli durumlarda sınav belgeleri dışında kalan değerlendirme
ölçütleri ile ilgili belgelerin incelenmesi, varsa değerlendirme
hatalarının düzeltilmesi,
e)
Alanlara göre ayrılan kontenjanlara girecek adayları belirlemek
üzere başarı sıralamasının yapılması,
f)
Sınav merkezlerinin belirlenmesi,
g)
Sınav ve değerlendirmeye ilişkin diğer iş ve işlemlerin
yürütülmesi
görevleri yerine getirilir.
Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmek üzere
değerlendirilmeye alınanlardan özel öğretim kurumlarında görevli
öğretmenler hakkında ikinci fıkranın (a) ve (e) bentleri, diğer
kamu kurum ve kuruluşlarında görevli öğretmenler hakkında ise
aynı fıkranın (a) bendi dışında kalan görevler komisyonca
yapılır.
İl öğretmen
değerlendirme komisyonu ve görevleri
Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmek üzere başvuruda
bulunan öğretmenlerin değerlendirilmesi amacı ile her ilde İl
Öğretmen Değerlendirme Komisyonu kurulur.
İl
Öğretmen Değerlendirme Komisyonu; her sınav döneminde il millî
eğitim müdürünce belirlenecek bir millî eğitim müdür yardımcısı
ya da şube müdürünün başkanlığında, özlük işlerinden ve hizmet
içi eğitimden sorumlu şube müdürleri, ilköğretim müfettişleri
başkanınca belirlenecek bir ilköğretim müfettişi ile il millî
eğitim müdürünce belirlenen farklı tür ve düzeyden üç eğitim
okul/kurumu müdüründen olmak üzere bir başkan ve 6 üyeden
oluşur. Aynı unvanlı görevliler olmak üzere 6 da yedek üye
belirlenir. Asil üyenin katılamadığı toplantılara aynı
nitelikteki yedek üye katılır. Bu Komisyonca;
a)
Öğretmenlik kariyer basamaklarında sınav şartına bağlı ve sınav
şartından muaf olarak yükselecekler hakkında ayrı ayrı
düzenlenen Öğretmen/Uzman Öğretmen Değerlendirme Çizelgesi
(EK-1) ile eklerinin incelenip değerlendirilmesi,
b) Değerlendirme
sonuçlarına bağlı olarak alanlara göre uzman öğretmenlik ve
başöğretmenlik bakımından sınavdan muaf olanlar ve
olmayanlar için ayrı ayrı olmak üzere puan üstünlüğüne göre İl
Başarı Sıralaması Çizelgesi (EK-3) düzenlenerek onaylanmasının
sağlanması,
c)
İl Başarı Sıralaması Çizelgelerinin bir örneğinin, elektronik
ortamda olmak üzere Merkez Sınav ve Değerlendirme Komisyonunda
değerlendirilmek için Bakanlık Personel Genel Müdürlüğüne
gönderilmesinin sağlanması
görevleri yerine getirilir.
Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile özel öğretim kurumlarında
görevli öğretmenlerden öğretmenlik kariyer basamaklarında
yükselmek üzere başvuruda bulunanlar hakkında da üçüncü fıkrada
yer alan görevler, ayrı ayrı olmak üzere komisyonca yapılır.
Duyuru ve
başvuru
Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sınavına ilişkin
duyuru, sınav tarihinden en az beş ay önce Bakanlık Personel
Genel Müdürlüğünce yapılır.
Duyuruda; Bakanlık ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında
alanlara göre sınavdan muaf olan ve olmayanlar bakımından
belirlenen uzman öğretmen ve başöğretmen sayıları ile özel
öğretim kurumları öğretmenlerini de kapsayacak şekilde
başvurunun; şartları, tarihi, şekli, süresi, başvuru kabul
komisyonu, sınavın kapsamı, sınav puanlarının hesaplanması
yöntemi, sınav ücreti, sınav merkezleri, sınav sonuçlarının
duyurulması, sınav sonucuna itiraz ve değerlendirme sürecine
ilişkin iş ve işlem akışı ile diğer hususlara yer verilir.
Bakanlık bu amaçla bir kılavuz hazırlar.
Başvurular ile diğer iş ve işlemler elektronik ortamda
yapılabilir.
Adaylar sınavlara katıldıkları günlerde kurumlarınca izinli
sayılır.
Sınav ve
protokol
Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sınavı, yılda bir
defa olmak üzere ÖSYM’ce yapılır. Sınavla ilgili olarak Bakanlık
ve ÖSYM arasında bir protokol düzenlenir. Bu protokolde,
Bakanlık ve ÖSYM’ce yapılacak iş ve işlemler, sınava katılması
uygun bulunanların başvuru yöntemi, başvuru bilgilerinin ÖSYM’ye
aktarılma düzeni ve tarihi, sınavın kapsamı, sınav konuları,
sınavın gizliliği ve güvenilirliği, sınav puanlarının hesaplanma
yöntemi, sınav ücreti, sınav merkezleri, sınavın değerlendirilme
süresi ve sonuçlarının duyurulması gibi hususlara yer verilir.
Sınavın türü
Sınav, merkezî sistem ile çoktan seçmeli sorulardan oluşan
testlerle uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik için ayrı ayrı
olmak üzere yapılır. Sorular ve cevap kâğıtları, Bakanlık ile
ÖSYM’nin birlikte belirledikleri sınav kapsamlarına uygun
olarak, gizlilik önlemleri alınarak ÖSYM’ce hazırlanır. Sınav
evrakının sınav merkezlerine gönderilmesi, sınavın uygulanması
ve cevapların değerlendirilmesi ÖSYM’ce gizlilik içinde,
güvenilir bir ortamda gerçekleştirilir.
Sınav
yapılacak merkezler
Sınav, Merkez Sınav ve Değerlendirme Komisyonunca belirlenecek
merkezlerde yapılır. Sınavın yapılacağı merkezlerin
belirlenmesinde coğrafî şartlar, ulaşım ve haberleşme imkânı ile
hizmet gereklerinin yeterliliği göz önünde bulundurulur.
Sınav
konuları ve ağırlık katsayıları
Uzman öğretmenlik/Başöğretmenlik sınav konuları ve ağırlık
katsayıları aşağıda gösterilmiştir:
a)
Türkçe (0,3),
b)
Genel kültür (0,2),
c)
Pedagojik formasyon (0,4),
d)
Millî eğitim mevzuatı, eğitim yönetimi ve eğitim sistemi ile
ilgili temel bilgiler (0,1).
Sorular, Sınav Konuları Çizelgesinde (EK-2) yer alan alt konu
başlıkları arasından uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik için
ayrı ayrı olmak üzere hazırlanır.
Kurul, Sınav Konuları Çizelgesinde yer alan alt konu
başlıklarında yeni gelişmeleri esas alarak değişiklik yapmaya
yetkilidir. Yapılan değişiklikler, sınav tarihinden en az beş ay
önce ilan edilir.
Sınavın
değerlendirilmesi, sonuçlarının duyurulması ve geçerlik süresi
Sınavın değerlendirmesi 100 tam puan üzerinden yapılır. Sınavda
başarılı olabilmek için en az 60 puan almak şarttır. Bu sınavdan
60 ve üzeri puan alanlar ile sınavdan muaf olanlar eş zamanlı
olarak değerlendirmeye alınır.
Adayların sınav puanlarının hesaplanmasında; dört yanlış bir
doğruyu götürecek şekilde önce her testin ham puanı, sonra da
her bir test için standart puan belirlenir. Bu standart puanlar,
en büyüğü 100 olacak şekilde doğrusal dönüştürmeye tâbi tutulur.
Elde edilen puanlar, o testin ağırlık katsayısı ile çarpılarak
her bir testin puanı belirlenir. Testlerin belirlenen puanları
toplanarak adayın sınav puanı bulunur.
Sınav sonuçları adaylara, sınav sonuç belgeleri ile gönderilir
ve ayrıca elektronik ortamda duyurulur.
Sınav sonuçları, sonuçların açıklandığı tarihi izleyen on beş
gün içinde ÖSYM tarafından Bakanlık Personel Genel Müdürlüğü, il
millî eğitim müdürlükleri ile ilgili diğer kamu kurum ve
kuruluşlarına elektronik ortamda bildirilir.
Katılmış oldukları sınav sonucunda 60 ve üzerinde puan almış
olmalarına rağmen kontenjan yetersizliğinden dolayı unvan
verilemeyenlerin puanları iki yıl süreyle geçerlidir. Bu
adaylar, puanlarını yükseltmek istemeleri hâlinde tekrar sınava
girebilirler. Değerlendirmede puanı yüksek olan sınavın sonucu
esas alınır. 60’ın altında puan alanlar da daha sonraki
sınavlara girmek üzere başvurabilirler.
Sınav
sonuçlarına itiraz
Sınav sonuçlarına, sonuçların ilân edildiği tarihi izleyen on
beş gün içinde ÖSYM’ye ulaşacak şekilde yazılı olarak itiraz
edilebilir. İtirazlar, ÖSYM’ye ulaştığı tarihten itibaren en geç
otuz gün içinde değerlendirilerek sonuçlandırılır. Sonuçlar,
adaylara ve toplu liste hâlinde Personel Genel Müdürlüğüne
bildirilir.
Sınav sonuç belgelerinin saklanması
Sınav sonuçlarını gösteren belgeler, Personel Genel Müdürlüğü
Birim Arşivinde ve gerektiğinde Bakanlık Arşivinde Millî Eğitim
Bakanlığı Arşiv Hizmetleri Yönergesi hükümlerine göre saklanır.
Değerlendirme ölçütleri ve puan
değerleri
İl Öğretmen
Değerlendirme Komisyonunca uzman öğretmenlik ve
başöğretmenlik için değerlendirme, adayların görevli oldukları
Bakanlık, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile özel öğretim
kurumları temelinde, alanlara göre sınavdan muaf olan ve
olmayanlar bakımından ayrı ayrı olmak üzere Öğretmen/Uzman
Öğretmen Değerlendirme Çizelgesi esas alınarak yapılır.
Değerlendirme ölçüt ve puan değerleri şunlardır:
a)
Lisans mezunu öğretmenler ile alanı ve eğitim bilimleri alanı
dışında yüksek lisans ya da doktora öğrenimini tamamlayan
öğretmenler için değerlendirme; kıdem, eğitim, etkinlikler,
sicil ve sınav ölçütlerine göre 100 puan üzerinden yapılır.
Değerlendirme puanının % 10’unu kıdem, % 20’sini eğitim (hizmet
içi, lisansüstü), % 10’unu etkinlikler, % 10’unu sicil ve %
50’sini de sınav puanı oluşturur.
b)
Alanında veya eğitim bilimleri alanında tezli yüksek lisans ya
da doktora öğrenimini tamamlayan öğretmenler için değerlendirme;
kıdem, hizmet içi eğitim, etkinlikler ve sicil ölçütlerine göre
100 puan üzerinden yapılır. Değerlendirme puanının % 20’sini
kıdem, % 40’ını hizmet içi eğitim, % 20’sini etkinlikler ve %
20’sini de sicil puanı oluşturur.
Başöğretmenliğe yükselmede, uzman öğretmenliğe yükselmede
değerlendirmeye alınan uzman öğretmenlik sertifikasının
düzenlendiği tarihten önceki belgeler, değerlendirmeye alınmaz.
Başarı sıralaması ve sertifika
Alanlara göre uzman öğretmenlik ve
başöğretmenlik kontenjanına girecek olanların belirlenmesi
amacıyla, İl Öğretmen Değerlendirme Komisyonlarından gelen İl
Başarı Sıralaması Çizelgesine göre sınavdan muaf olan ve
olmayanlar bakımından eş zamanlı olarak ve ayrı ayrı olmak üzere
puan üstünlüğü dikkate alınarak Merkez Sınav ve Değerlendirme
Komisyonunca Türkiye Geneli Başarı Sıralaması Çizelgesi (EK-4)
düzenlenir.
Başarı sıralaması sonucunda kontenjanın aşılmasına neden olacak
şekilde puanların eşit olması durumunda, kontenjana girecek
olanları belirlemek için sırasıyla sınav, eğitim, kıdem,
etkinlikler ve sicil puanı üstünlüğüne bakılır.
Başarı sıralaması sonucunda alanlara göre belirlenen kontenjana
girenler, Türkiye Geneli Başarı Sıralaması Çizelgesine göre
tespit edilir.
Bu
tespite göre Bakanlık kadrolarında çalışan öğretmenlerden
alanlarında ayrılan kontenjana en son sırada yerleşenlerin
değerlendirme puanı esas alınarak, diğer kamu kurum ve
kuruluşları ile özel öğretim kurumlarında görevli öğretmenlerden
de uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını kullanmaya hak
kazanacaklar, eş zamanlı olarak ve kurum türüne göre ayrı ayrı
olmak üzere Türkiye Geneli Başarı Sıralaması Çizelgesi üzerinden
belirlenir.
Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile özel öğretim kurumlarında,
Bakanlıktaki alanlardan farklı alanlarda görev yapmakta olan
öğretmenlerden belirlenen kontenjanlara yerleştirileceklerin
değerlendirme puanı, Bakanlık kadrolarında çalışan
öğretmenlerden alanlarında ayrılan kontenjana en az puanla
yerleşenlerin değerlendirme puanından daha az olamaz.
Nitelikleri Kurulca belirlenen sertifikalar, Türkiye geneli
başarı sıralaması sonuçlarının onayını izleyen otuz gün içinde
Personel Genel Müdürlüğünce düzenlenerek il millî eğitim
müdürlüklerine gönderilir. Aslı ilgilisine verilen sertifikanın
bir örneği de özlük dosyasına konulur.
Yükselme
Aday öğretmenlik dönemini ilgili mevzuatı çerçevesinde başarıyla
tamamlayanlar mesleğe öğretmen olarak atanır.
Öğretmen unvanından, bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir
tarafından onaylandığı tarihten, uzman öğretmen ve başöğretmen
unvanından ise ilgili sertifikanın düzenlendiği tarihten
itibaren yararlanılır.